آبکاری پلاستیک چیست و انواع آبکاری قطعات پلاستیک

آبکاری کروم روی پلاستیک

آبکاری پلاستیک فرایند رسوب گذاری الکتریکی یون های محلول فلز بر روی سطوح پلاستیکی است. تولید کنندگان در صنایع گوناگون ، از آبکاری الکتریکی پلاستیک برای اهدافی مانند محافظت در برابر خوردگی و سایش ، افزایش سختی سطح ، ارتقاء هدایت الکتریکی و بخصوص بهبود ظاهر قطعات استفاده می کنند. 

انواع آبکاری پلاستیک

روش های گوناگونی برای آبکاری قطعات پلاستیکی وجود دارد. برای انتخاب روش مناسب باید به نوع پلیمر استفاده شده در قطعات توجه کرد. از جمله انواع آبکاری پلاستیک می توان به روش های زیر اشاره کرد :

• آبکاری خلا
• آبکاری شیمیایی ، ABS
• آبکاری فانتا کروم و …

آبکاری پلاستیک در خلا

به طور معمول از روش آبکاری پلاستیک در خلا توسط دستگاه وکیوم آبکاری برای ایجاد پوشش در پایه صندلی های اداری استفاده می شود. پوشش ایجاد شده سبب افزایش مقاومت در برابر رطوبت و ضربه می شود. همچنین دوام و ثبات رنگ را در قطعات بهبود می بخشد. از کاربردهای دیگر این روش می توان به استفاده در شیرآلات بهداشتی ، صنایع هوایی ، پوشش دهی قطعات صنعتی و … اشاره کرد. آبکاری خلا به دو صورت زیر انجام می شود :

• رسوب گذاری بخار فیزیکی (PVD)
• رسوب شیمیایی بخار کم فشار (LPCVD)

آبکاری با رنگ کروم شیلدر

رنگ کروم شیلدر یک کلوئید نقره میباشد که برای رنگ آمیزی کروم در قطعات پلاستیکی نیز استفاده میشود. از ویژگی های این رنگ میتوان به سهولت اجرا و عدم نیاز به فرد متخصص اشاره کرد.

رنگ کروم شیلدر برای انواع سطوح قابل استفاده است.

آبکاری شیمیایی

پلاستیک به صورت نارساناست بنابراین برای آبکاری بعضی از انواع آن باید سطح قطعه قبل از آبکاری آماده سازی شود. در این روش قطعات در محلول شیمیایی قرار می گیرند. این روش بدون ولتاژ یا اختلاف پتانسیل الکتریکی انجام می گردد و در نهایت لایه نازکی روی سطح قطعه ایجاد می گردد. قطعه بعد از انجام این روش هادی جریان الکتریکی می گردد. 

آبکاری abs

برای آبکاری قطعات abs ، لازم است قبل از آبکاری یک لایه روی بستر پلاستیکی قطعات قرار گیرد. برای این کار به طور معمول از روش آبکاری الکتروس استفاده می شود. تفاوت آبکاری الکتروس با آبکاری الکتریکی در این است که هیچ جریان الکتریکی برای رسوب دادن پوشش استفاده نمی شود. بلکه رسوب از طریق یک واکنش شیمیایی اتوکاتالیستی انجام می شود. 

آبکاری فانتاکروم 

آبکاری فانتاکروم برای تمامی سطوح پلاستیکی ، شیشه ای و … قابل استفاده است. در این روش رنگ کروم روی سطح قطعه پاشیده میشود. برای اجرای این پوشش ها از پیستوله استفاده میشود که نیازمند تجربه کافی برای دستیابی به بهترین نتیجه است.

کاربردهای آبکاری پلاستیک

آبکاری روی پلاستیک برای اولین بار در صنعت خودرو سازی در دهه 1960 مورد استفاده گسترده قرار گرفت و امروزه نیز به طور گسترده در صنایع مختلف خودروسازی ، تجهیزات و قطعات پلاستیکی ، صنعت مد ، محصولات الکترونیکی مانند لپ تاپ و تلفن های همراه ، لوله کشی ، بردهای الکترونیک ، لوازم خانگی ، تجهیزات بهداشتی و … مورد استفاده قرار می گیرد. 

بهترین آبکاری پلاستیک

برای دستیابی به بهترین نتیجه برای آبکاری روی پلاستیک بهتر است از روش و مواد مناسب سطح استفاده شود. امروزه با توجه به کاربرد و توجه گسترده آبکاری پلاستیک در صنایع روش های متعددی برای آبکاری سطوح پلاستیکی وجود دارد. به عنوان مثال برای آبکاری ABS باید قبل از آبکاری سطح قطعه آماده سازی شود و برای آبکاری پابه های صندلی از روش آبکاری خلا استفاده گردد. 

مراحل آبکاری پلاستیک

پلاستیک ماده ای نارساناست لذا برای آبکاری قطعات پلاستیکی ابتدا باید آنها را نیمه هادی یا هادی کرد و در نهایت با قرار دادن در محلول حاوی یون های فلز پوشش نهایی درخشان در سطح ایجاد می گردد. مراحل انجام آبکاری شیمیایی قطعات پلاستیکی به شرح زیر است : 

• تمیز کردن سطح قطعه ( چربی گیری با قلیا )
• فرایند اچ کاری
• فرایند خنثی سازی
• فرایند کاتالیز کردن یا فروکافت
• فرایند تسریع کردن ( شتاب دهنده )
• پوشش دهی با مس الکترولس یا نیکل الکترولس
• پوشش آستری الکترولیتی  
• پوشش براق مس اسیدی
• پوشش نیکل مضاعف ( پوشش کروم دارای ریز ترک ) ، پوشش نیکل براق ( پوشش کروم درخشان )

پرکاربرد ترین فلزات برای آبکاری پلاستیک

آبکاری پلاستیک را میتوان با فلزات مختلف انجام داد. از جمله فلزاتی که برای آبکاری روی پلاستیک استفاده می شود می توان به مواد زیر اشاره کرد : 

• مس : افزایش رسانایی الکتریکی روی سطح قطعه 
• طلا یا نقره : افزایش جلوه و درخشش قطعات پلاستیکی
• نیکل : پرکاربرد ترین فلز استفاده شده در صنعت 

آبکاری قطعات پلاستیکی خودرو

اولین کاربرد تجاری آبکاری پلاستیک برای استفاده در صنعت خودروسازی توسعه یافت. سازندگان خودرو به دنبال راهی برای کاهش مصرف سوخت خودرو های خود بودند که منجر به افزایش استفاده از قطعات پلاستیکی سبک وزن بود. آبکاری به ظاهر قطعات پلاستیکی جلوه درخشان فلزی می دهد. امروز روش های نوینی برای آبکاری قطعات صنعت خودرو سازی به طور گسترده ای استفاده می شود. 

آبکاری پلاستیک در منزل

امروزه با پیدایش محصولات رنگ کروم میتوان بصورت کاملا ایمن به جلوه فلزی مشابه آبکاری های صنعتی دست یافت. این محصولات به راحتی قابل اجرا می باشند و بدون نیاز به زیرسازی درخشش مطلوبی در سطح قطعات ایجاد می کنند. 

مزایای آبکاری پلاستیک

• ایجاد ظاهری براق و فلزی
• محافظت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی
• افزایش استحکام و مقاومت در برابر سایش و ضربه
• افزایش رسانایی و … 

معایب آبکاری پلاستیک کروم

در حالی که آبکاری با کروم برای مدت طولانی یک تکنیک محبوب در صنایع خودروسازی بوده است ، خطرات بالقوه سلامتی ناشی از آبکاری کروم شش ظرفیتی باعث شده است که بسیاری از تولیدکنندگان از جایگزین های امن تری مانند آبکاری نیکل استفاده کنند. همچنین امروزه روش ها و مواد کم خطرتری برای ایجاد جلوه درخشان فلزی به وجود آمده است.

رکتیفایر در آبکاری پلاستیک

با توجه به عدم رسانا بودن پلاستیک ، برای استفاده از رکتیفایر آبکاری در روش الکتروشیمیایی ابتدا میباشد قطعه پلاستیکی را در وان رسانا یا ( H Coate) غوطه ور کرد، سپس مراحل آبکاری را انجام داد.

این وان سطح قطعه پلاستیکی را رسانا میکند.

قیمت آبکاری پلاستیک

قیمت تمام شده برای آبکاری پلاستیک با توجه به روش و مواد استفاده شده در پروژه متفاوت است. استفاده از رنگ های کروم اقتصادی ترین روش برای ایجاد جلوه درخشان فلزی در قطعات می باشد. استفاده از رنگ های آبکاری پلاستیک کروم ، ایمن ترین روش نسبت به سایر روش هاست و به راحتی قابل اجرا می باشد.